Overheidsinstanties worden regelmatig geconfronteerd met de nood aan aanpassing van het wetgevend kader van de gezondheidszorg, om nieuwe praktijken te introduceren en verouderde praktijken te wijzigen of te vervangen om de levering en kwaliteit van diensten aan de bevolking te verbeteren.
Binnen Möbius houden we ervan om mee te werken aan het soort projecten die tot doel hebben om bij te dragen aan de doelstellingen van de “Quintuple Aim”. Zo hebben we regionale en federale overheden kunnen ondersteunen bij verschillende projecten waarbij rekening dient te worden gehouden met een veelheid aan stakeholders, hun belangen en hun specifieke mate van betrokkenheid.
In Wallonië had het initiatief “Proxisanté” dit doel. AVIQ had nood aan begeleiding om draagvlak te creëren en via een participatief proces de organisatie van zorg en ondersteuning in de eerste lijn in Wallonië te hertekenen.
Welke lessen kunnen we trekken uit deze ervaring?
Beschikbaarheid van actoren
Om succesvol overleg mogelijk te maken, is de deelname van meerdere belanghebbenden een voorwaarde. In het project werd dit gekenmerkt door aanzienlijke aanpassingen gekoppeld aan de veranderende context. Naast de herwerkte planning (bijvoorbeeld: de opstart van het Proxisanté platform werd uitgesteld om niet tijdens een Covid-golf te vallen, de tijd tussen de enquête en de workshops werd ingekort enz.), is de methodologie aanzienlijk geëvolueerd. We hebben workshops meer gespreid in de tijd gepland (gedurende 3 weken) op andere tijdstippen ('s avonds op weekdagen en overdag in het weekend) om de deelname te maximaliseren. We hebben kleinere groepen gecreëerd (organisatie per provincie, aparte virtuele tafels/ruimtes) om het voor iedereen gemakkelijker te maken om aan het woord te komen. We hebben ook een mix van technologieën gebruikt om een brede deelname mogelijk te maken tijdens de restitutie van de debatten in het Waalse parlement, waarbij een gedeelte van de deelnemers virtueel en een gedeelte persoonlijk kon interageren.
Deze aanpassingen hadden telkens tot doel de participatie te maximaliseren door de aanwezigheid te bevorderen, evenals het vermogen van iedereen om constructief te kunnen discussiëren over de uitdagingen die verband houden met de reorganisatie van zorg en ondersteuning in de eerste lijn.
Duidelijke doelstellingen
Om het volledige potentieel van de overlegmomenten te benutten, is het ook noodzakelijk om de aanwezigen over hun rol en de reikwijdte van de oefening te informeren, dit met hen te valideren en hen hier regelmatig aan te herinneren. Elk moment moet een duidelijk omschreven doel hebben, zodat de deelnemers de uitdagingen/inzet en grenzen kunnen begrijpen, en er geen frustraties ontstaan die verband houden met ongegronde verwachtingen. Ook maakt een getrouwe terugkoppeling van de resultaten en de impact op het einddoel aan het einde van de oefening, het mogelijk om alle partijen op één lijn te brengen met het oog op het behouden van hun betrokkenheid en het verzekeren van het draagvlak voor het nastreven van het einddoel. Naast de uitnodigingsmails en de traditionele inleidingen op de workshops, maakte het Proxisanté platform het mogelijk om documentatie en uitleg te verstrekken, en de leden ervan op te hoogte te brengen dat ze hun commentaar op het geproduceerde resultaat konden geven.
Ideeën laten ontstaan
Het capteren van nieuwe ideeën is altijd een uitdaging, vooral als veel mensen met verschillende profielen samenkomen. Tijdens de workshops hebben we voor verschillende oplossingen gekozen om de uitwisseling te maximaliseren en een nieuw standpunt in te nemen.
Om de momenten en mogelijkheden voor uitwisseling te vergroten, hebben we de discussiegroepen regelmatig aangepast, waardoor het mogelijk werd om de verbindingen tussen de deelnemers te vergroten. Op dezelfde manier werd hen, na persoonlijke reflectie, gevraagd eerdere voorstellen en nieuwe persoonlijke ideeën die ze wilden inbrengen te bespreken.
Deze dynamiek werd nog een stap verder gebracht tijdens de laatste workshop in aanwezigheid van de federaties, waarbij elke tafel werd gevraagd om de pen ter hand te nemen en, op basis van consensus, de definitie van de eerste lijn en haar missies op te stellen “in de plaats” van de wetgever.
Conclusie
De bijeenkomsten in het kader van “Proxisanté”, voor de hervorming van de eerste lijn in Wallonië, waren een succesvolle ervaring van overleg tussen de verschillende belanghebbenden in de gezondheidssector. Ze maakten het mogelijk een breed scala aan actoren samen te brengen, doelstellingen te verduidelijken en nieuwe ideeën naar voren te brengen.
Dit zijn een aantal lessen uit deze ervaring:
-
De beschikbaarheid van actoren is een voorwaarde voor een succesvol overleg. Het is noodzakelijk om zich aan te passen aan de context en beperkingen van de verschillende deelnemers.
-
Duidelijke doelstellingen zijn essentieel om de betrokkenheid van de deelnemers en het succes van het overleg te garanderen.
-
Het is belangrijk om een omgeving te creëren die bevorderlijk is voor het ontstaan van ideeën. Dit omvat het opzetten van mechanismen voor uitwisseling en het delen, evenals het waarderen, van ieders bijdrage.
-
Uit de bijeenkomsten bleek dat consultatie van belanghebbenden een waardevol instrument is om de organisatie van de gezondheidszorg te verbeteren. Deze bijeenkomsten maakten het mogelijk om consensus te creëren over de noodzaak om de eerste lijn te hervormen en concrete denkpistes te definiëren.
