Strategische uitdaging
Het Departement Zorg wil de fundamenten van de hervorming van de eerste lijn gebruiken om de palliatieve zorg in Vlaanderen te hervormen. Zo is het de bedoeling om de opdrachten, financiering en werking van de palliatieve zorg volledig te richten op geïntegreerde zorg waarbij de persoon en diens omgeving centraal staan, met aandacht voor subsidiariteit, versterking van de eerste lijn, kwaliteit en kostenefficiëntie. Om dit mogelijk te maken, dienden een visie alsook een actie- en transitieplan te worden opgesteld waarin het traject voor de hervorming van de palliatieve zorg is uitgewerkt.
Aanpak & resultaat
Na een verkennende fase waarin reeds enkele key stakeholders werden bevraagd ter verkenning, werd midden 2022 een participatief traject opgestart met een brede groep stakeholders uit zowel de palliatieve sector als de brede eerste lijn.
Tijdens een vijftal werksessies werd een gemeenschappelijke visie rond de hervorming van de palliatieve zorg gedefinieerd, waarin de toekomst (TO BE situatie) van de palliatieve zorg in Vlaanderen werd bepaald. Dit resulteerde in een visienota opgebouwd rond vier pijlers:
- De palliatieve persoon staat steeds centraal;
- Er wordt ingezet op toegankelijkheid en sensibilisering, zowel bij zorgverleners als bij het grote publiek;
- Er is een tijdige detectie, zorgvuldige beoordeling en tijdige behandeling van de zorg- en ondersteuningsnoden van de palliatieve persoon;
- Zorgcontinuïteit is belangrijk: reguliere zorg en palliatieve zorg vormen één geheel.
Palliatieve zorg moet integraal deel uitmaken van het zorg- en ondersteuningsplan van iedere persoon, zodat alle betrokken welzijns- en zorgaanbieders optimaal kunnen samenwerken in functie van de wensen en noden van de palliatieve persoon.
Daarnaast is er ook extra aandacht voor de mantelzorgers en de naasten. Ook hun noden en wensen zijn belangrijk bij het uitwerken van zorg op maat en ook hun keuzes en grenzen moeten daarbij gerespecteerd worden.
Om deze visie te realiseren werd eind 2023 een actie- en transitieplan opgemaakt bestaande uit 12 actielijnen. Aangezien palliatieve zorg niet gezien wordt als een apart zorgtraject maar integraal deel uitmaakt van een geïntegreerd zorgtraject, werd beslist om het actie- en transitieplan vorm te geven aan de hand van de principes van geïntegreerde zorg, waarin vier pijlers (een georganiseerd ecosysteem, duidelijke rollen en opdrachten, opleiding en sensibilisering, en ondersteunende tools en data) met elkaar geconnecteerd worden door methodiekontwikkeling. Het geheel wordt ondersteund door een correcte erkenning, financiering en regelgeving.
Lees nu de volledige visienota en het bijhorende actieplan.
Volgende stappen
Na de zomer van 2024 werd de doorstart gemaakt voor het transitieprogramma, waarin het actie- en transitieplan wordt uitgewerkt.
