Aanpak
Möbius voerde een onderzoek uit naar mogelijke pistes voor het monitoren van de situatie op de arbeidsmarkt van de artsen-specialisten binnen en buiten het ziekenhuis, in heel België. In dit onderzoek werd nagegaan welke indicatoren kunnen worden gehanteerd om de situatie van aanbod versus vraag op de arbeidsmarkt te meten en welke bruikbare databronnen en meetkanalen hiervoor reeds bestonden of konden worden opgezet.
Een eerste fase omvatte de verkenning van mogelijke indicatoren en de opmaak van een voorstel voor de opzet van het monitoringsysteem. Hiervoor werd gestart met een desk research van bestaande bronnen (screening naar relevante indicatoren en randvoorwaarden) en vervolgens werden een 30-tal verkennende interviews uitgevoerd met betrokkenen uit relevante domeinen: beroepsverenigingen voor artsen-specialisten en artsensyndicaten, ziekenhuiskoepels, hoofdartsen van ziekenhuizen, medisch diensthoofden, mutualiteiten, patiëntenverenigingen, experts in huisartsgeneeskunde en andere academische experts, diensten voor arbeidsbemiddeling (VDAB, Actiris en FOREM) en Doctors4Doctors. Ook de situaties/systemen in enkele andere landen werden bestudeerd.
Op basis hiervan werden in totaal 33 mogelijke indicatoren in 12 verschillende domeinen geïdentificeerd. Deze werden via specifiek hiertoe opgestelde criteria gekwalificeerd en op basis hiervan werd een selectie van indicatoren voorgelegd aan en besproken met het Begeleidingscomité en vervolgens verder uitgewerkt.
De volgende stap bestond uit de dataverzameling voor de weerhouden indicatoren, voor een aantal welbepaalde pilootspecialismen. Deze specialismen werden zo gekozen dat een set van belangrijke kenmerken werd afgedekt, zodat het systeem later toepasbaar zou zijn voor alle gecontingenteerde medische specialismen (bijvoorbeeld het al dan niet voorkomen van wachtdiensten, de afhankelijkheid van dure medische apparatuur ...). Voor de helft van de indicatoren konden bestaande data van de administraties (RIZIV en FOD Volksgezondheid) worden verzameld en aangewend. Voor de andere helft werd een nieuw meetinstrument opgesteld. Dit gebeurde in nauw overleg en met de nodige toetsingsmomenten met relevante betrokkenen. Uiteindelijk werd een volledige bevraging (met vragenlijsten in twee talen) opgesteld en uitgevoerd bij de hoofdartsen van ziekenhuizen en individuele artsen-specialismen in de pilootspecialismen.
Voor de weergave van alle resultaten, op basis van zowel de data van de administraties als de bevragingen bij hoofdartsen en individuele artsen-specialisten, werd een interactief online dashboard gebouwd.
Resultaten
Op basis van het online dashboard kan de Planningscommissie - medisch aanbod van de FOD Volksgezondheid de resultaten voor de pilootspecialismen bekijken per gewest en per provincie. Er werd ook een volledig rapport opgeleverd, dat naast een volledige documentatie van het onderzoek ook de databronnen, -definities enz. bevat.
De vragenlijsten en tools die aan de Planningscommissie ter beschikking werden gesteld, maken het mogelijk om het dashboard uit te breiden naar andere medische specialismen. Zo kan deze de situatie beter opvolgen in de toekomst (als aanvulling) in het kader van de planningsactiviteiten.
