Hulpmiddel arbeidsongeschiktheid en traject ‘Terug Naar Werk’

Möbius bood ondersteuning bij de ontwikkeling van een hulpmiddel voor huisartsen bij de dialoog met arbeidsongeschikte patiënten, zowel in de fase van herstel als bij re-integratie op het werk.

Logo FOD Sociale Zekerheid
top-view-young-man-with-disability-talking-colleague-manager-while-working-it-developmen

In december 2016 werd, op initiatief van de Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, het Nationaal College voor Socialeverzekeringsgeneeskunde inzake Arbeidsongeschiktheid opgericht. Hiermee bevestigde de minister de bereidwilligheid om arbeidsongeschikte personen te ondersteunen. Alle burgers hebben immers het recht om actief aan de samenleving deel te nemen, in functie van hun mogelijkheden.

In dit kader moet iedere persoon de eigen talenten op de arbeidsmarkt kunnen ontplooien. Deze mogelijkheid moet in gelijke mate worden aangeboden aan arbeidsongeschikte personen. Een dergelijke inclusieve arbeidsmarkt is in België echter nog lang geen realiteit. Arbeidsongeschikte personen hebben ondanks hun beperkingen vaak nog heel wat restcapaciteiten, ook op beroepsvlak. Wanneer zij niet meer in staat zijn bepaalde activiteiten uit te voeren, zijn er vaak wel nog heel wat andere activiteiten mogelijk voor hen.

 

Strategische uitdaging

Het Nationaal College heeft een specifieke werkgroep (WG 3) opgericht met als opdracht een hulpmiddel te ontwikkelen voor de huisartsen bij hun dialoog met arbeidsongeschikte patiënten, zowel in de fase van herstel van hun gezondheidstoestand als in de mogelijk gelijktijdige fase van re-integratie op het werk via een aangepast traject.

Möbius ondersteunde de WG 3 van het Nationaal College bij het ontwikkelen van dit hulpmiddel.

Het was niet eenvoudig om dit project te laten slagen. De ambitie was groot en gevoelig voor het oproepen van weerstand. Later kwam Covid op het pad. Heel wat elementen noodzaakten talrijke heroriëntaties in de procesbegeleiding van Möbius. De pathologiefiches zijn echter goed gepubliceerd, het resultaat van samenwerking tussen alle actoren. De dynamiserende steun van Möbius was hierin onmisbaar.

Dr. Alex Peltier Voorzitter WG3, Nationaal College voor Socialeverzekeringsgeneeskunde inzake Arbeidsongeschiktheid

Aanpak

Er werd een visie uitgewerkt en een algemeen schema dat aangeeft hoe het herstelproces en het proces terug naar werk samen dienen te worden beschouwd, alsook 9 pathologiefiches, namelijk voor de volgende pathologieën: burn-out (ICD-10 code: Z73.0), aanpassingsstoornissen (F43.2), milde depressieve episode (F32.0), carpale tunnelsyndroom (G56.0), gescheurde rotator cuff (M75.1), knieprothese (Z96.6), aspecifieke lage rugpijn (M54.5), borstkanker (C50) en acuut myocardinfarct (I21).

De ontwikkeling gebeurde in drie fases, waarbij ook heel regelmatig werd afgestemd met de Stuurgroep.

 

Fase 1: In kaart brengen van de bestaande situatie / gekende factoren

Vooreerst werden de bestaande situatie en gekende factoren in kaart gebracht, via drie stappen:

  1. Bestuderen van bestaande informatie en van richtlijnen uit het buitenland (bijvoorbeeld Frankrijk, Zweden …) via desk research;

  2. Uitvoeren van verkennende interviews met 16 experten in arbeidsgeneeskunde, verzekeringsgeneeskunde, huisartsengeneeskunde en de betrokken medische domeinen (face to face);

  3. Organiseren van een feedbackronde bij 22 artsen-specialisten binnen de relevante clusters (via e-mail).

Dit leidde tot een eerste versie van de visie en een fiche per pathologie.

 

Fase 2: Heroriënteren met focus op het ‘Terug Naar Werk’ (TNW) traject

In 2021 wenste de nieuwe regering met Minister Vandenbroucke het nog lopende traject aan te grijpen om de koppeling te maken met de ‘Terug Naar Werk’ (TNW) coördinatie. Het hulpmiddel werd hierbij waar nodig herzien en uitgebreid. Er gebeurde een herwerking van de visie en de fiches met focus op het traject ‘Terug Naar Werk’. Ook werd werk gemaakt van een algemeen schema met betrekking tot het parallel beschouwen van herstel en het traject terug naar werk, en bijlagen inzake de waaier aan participatiemogelijkheden en tips om de terugkeer naar werk te vergemakkelijken.

Möbius verzamelde ook de input van huisartsenverenigingen (Domus Medica en SSMG) en patiëntenverenigingen (het Vlaams Patiëntenplatform en LUSS) en integreerde deze in het hulpmiddel.

Dit leidde tot een aangepaste versie van de visie en fiches, en een algemeen schema.

 

Fase 3: Organiseren van een pilootproces voor testing en evaluatie van het hulpmiddel

Opdat het hulpmiddel maximaal bruikbaar zou zijn, en om gedragenheid te verzekeren, werd een pilootproces georganiseerd met zowel Nederlandstalige als Franstalige huisartsen en patiëntenvertegenwoordigers (in samenwerking met de huisartsenverenigingen en patiëntenverenigingen). Dit proces bestond uit drie stappen:

  1. Organiseren van een online evenement om het ontwikkelde hulpmiddel voor te stellen en het pilootproces te duiden (er werd een evenement in het Nederlands georganiseerd en eenzelfde evenement in het Frans);

  2. Gedurende drie maanden: gebruiken van het hulpmiddel bij consultaties door huisartsen en evalueren van het hulpmiddel (door beide groepen), ondersteund door een online community (georganiseerd via een digitaal platform);

  3. Op gestructureerde wijze verzamelen van feedback en suggesties om het materiaal verder te optimaliseren en de implementatiegraad ervan te maximaliseren, via een online enquête bij de deelnemers aan het pilootproces.

Er waren diverse raadplegings-/afstemmingsmomenten met de leden van de WG 3 en de huisartsenverenigingen, om de verzamelde feedback te triëren en de relevante feedback te integreren. Dit leidde tot een finale versie van de visie, het algemeen schema en de pathologiefiches.

 

Resultaten

Het resultaat is een duidelijk hulpmiddel met aanbevelingen om het gebruik van afwezigheidsattesten omwille van ziekte als onderdeel van de therapeutische aanpak en de re-integratie op het werk te verbeteren, in de vorm van:

  • Een visie die bestaat uit een introductie, drie pijlers en drie bijlagen met relevante bijkomende informatie;

  • Een algemeen schema om de link te maken tussen herstel en het traject terug naar werk;

  • Een fiche voor elk van de 9 pathologieën, die volgens een vaste structuur is opgebouwd, met medische basisinformatie, informatie met betrekking tot het herstel en tot het traject terug naar werk, richtduurtijden voor arbeidsongeschiktheid en factoren die belangrijk zijn om de situatie van de patiënt ‘in concreto’ te beoordelen.