Strategisch plan voor stedelijke netheid in Brussel

Ontdek hoe Möbius clean.brussels hielp ontwikkelen en uitvoeren: strategisch plan stedelijke netheid, governance en gemeentelijke projecten in Brussel.

CleanBrussels -Logo
Brussels

 

Strategische uitdaging

In 2021 legde het Regionaal Agentschap voor Netheid (Bruxelles-Propreté) de basis voor een ambitieuze strategie rond stedelijke netheid in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Dit gebeurde na een brede consultatie van burgers, verenigingen, bedrijven en publieke actoren. Uit dit traject kwamen de belangrijkste uitdagingen en prioriteiten naar voren, die de komende jaren richtinggevend moesten zijn voor beleid en uitvoering. 

Aan het einde van dat jaar werd Möbius ingeschakeld om deze inzichten te vertalen naar een strategisch plan voor stedelijke netheid en de uitvoering ervan te begeleiden voor de periode 2022 tot mei 2025. 

De ondersteuning van Möbius was van doorslaggevend belang bij het structureren van onze actie, het mobiliseren van onze belanghebbenden en het zorgen voor een soepel verloop van de regionale afvalbeheerstrategie. We waardeerden vooral hun coöperatieve aanpak, de kwaliteit van hun leiderschap en hun vermogen om zich aan te passen aan de uitdagingen waar het om gaat.

Alice Nyssens Projectcoördinator, clean.brussels

Aanpak

Uitwerking van de strategie

Möbius begeleidde de afronding en goedkeuring van het strategisch plan via constructieve gesprekken en iteratieve herzieningen met alle betrokken stakeholders: gemeenten, Leefmilieu Brussel, MIVB, Brussel Mobiliteit, safe.brussels en verschillende Brusselse diensten. 

Het plan werd opgebouwd rond drie pijlers – overheidsdiensten, burgers en bedrijven – en omvatte 14 grote uitdagingen en 65 concrete acties. Na de eerste goedkeuring door de regering volgde een brede gemeentelijke raadpleging en een grondige begrotingsanalyse. 

Na goedkeuring coördineerde Möbius de lancering en verspreiding van de strategie, officieel bekend als clean.brussels. Tijdens een persconferentie en inaugureel event werd de strategie voorgesteld aan meer dan honderd actoren uit de sector. 

Uitvoering van het plan

Vanaf 2023 lag de focus op de implementatie. Möbius begeleidde de uitrol van een nieuw bestuursmodel via de oprichting van een Samenwerkingsraad Regio-Gemeenten, die de verschillende Brusselse actoren samenbracht. Deze Raad, voorbereid door een beperkt Bureau, komt twee keer per jaar samen om uitvoering en prioriteiten af te stemmen. Möbius nam de operationele organisatie en opvolging op zich, zodat beslissingen werden omgezet in concrete acties. 

Daarnaast werden thematische werkgroepen opgericht rond onder meer bedrijfsafvalbeheer, vrijwillige inzamelpunten en klachtenbeheer. Deze werkstructuren gaven stakeholders de ruimte om gezamenlijke oplossingen te ontwikkelen. 

Case Clean_Picture1

Om samenwerking en kennisdeling verder te stimuleren, werd in 2023 een Forum voor Netheid georganiseerd, dat meer dan 100 actoren samenbracht uit Brussel en de omliggende regio’s (Wallonië, Vlaanderen, Noord-Frankrijk). 

Möbius volgde de uitvoering van de 65 maatregelen nauwgezet op via een routekaart en systematische evaluaties. Met analyses van voortgangsrapporten en feedback van verantwoordelijken werd de strategie continu bijgestuurd. 

Projectoproep voor gemeenten

Een belangrijke hefboom in de uitvoering was de projectoproep stedelijke netheid voor Brusselse gemeenten, beheerd door Möbius en ondersteund door Bruxelles-Propreté. Met een budget van 2,5 miljoen euro werden 25 gemeentelijke initiatieven geselecteerd. Möbius ontwierp opvolgingstools, leverde driemaandelijkse rapporten en ondersteunde de gemeenten via een helpdesk. Zo werd gegarandeerd dat de middelen een meetbare impact op stedelijke netheid opleverden. 

Resultaten

Met clean.brussels beschikt het Brussels Hoofdstedelijk Gewest vandaag over een geïntegreerde en gedragen strategie voor stedelijke netheid. Dankzij strikte coördinatie, transparante samenwerking en continue evaluatie wist Möbius samen met de betrokken actoren tastbare resultaten neer te zetten: 

  • Sterkere samenwerking tussen regionale en gemeentelijke actoren. 

  • Duidelijke governance via de Samenwerkingsraad en thematische werkgroepen. 

  • Concreet meetbare verbeteringen door de uitvoering van 65 acties en gemeentelijke projecten. 

  • Duurzame impact op de leefbaarheid en netheid in Brussel. 

De case van clean.brussels toont hoe strategische planning, co-creatie en verandermanagement samenkomen om stedelijke netheid naar een hoger niveau te tillen. Door schouder aan schouder te werken met publieke en private partners, heeft Möbius bijgedragen aan een gezamenlijke visie die verder gaat dan losse initiatieven. Het resultaat is een strategie die niet alleen gedragen wordt door beleidsmakers, maar ook door burgers, bedrijven en gemeenten – met als ultiem doel een schonere, leefbaardere stad.