Aanpak
Het project werd opgedeeld in drie opeenvolgende fasen. Een eerste fase was gewijd aan het verkrijgen van inzicht in de context en ontmoetingen met de belangrijkste actoren om het kader vast te stellen. In de tweede fase werd het panel samengesteld. Ten slotte volgde de derde en laatste fase met het feitelijke participatietraject met het panel.
In de initiatiefase werden de belangrijkste thema's en de mogelijke risico- en succesfactoren van een dergelijk project opgelijst en ingeschat. Möbius kon in deze fase terugvallen op lessen uit eerdere participatietrajecten om de uitdagingen aan te pakken en tegelijkertijd de continuïteit tussen eerder uitgevoerde projecten en de intergenerationele dialoog te waarborgen. Het doel was ook een eerste lijst op te stellen van thema's die met het panel moesten worden behandeld, de verwachtingen ten aanzien van de selectiecriteria en de doelstellingen van representativiteit en diversiteit van het panel te inventariseren en de specifieke aandachtspunten voor elk publiek vast te stellen. Om deze doelstellingen te bereiken werd een dossieronderzoek uitgevoerd en werden belangrijke actoren (actief bij onze twee doelgroepen) geselecteerd voor een interview (op basis van een gids).
Het projectteam van Möbius ontwikkelde een wervingsstrategie om het door de FOD gedefinieerde panel samen te stellen. Aanvankelijk was het de bedoeling 20 ouderen en 20 jongeren op te nemen die zo representatief mogelijk waren voor de Waalse sociologie. Er werd een oproep tot deelname gelanceerd aan elke Waalse burger die voldeed aan de leeftijdscriteria (15 tot 18 jaar voor jongeren en +65 jaar voor senioren). De wervingsstrategie was gebaseerd op de activering van het netwerk van instellingen die tijdens de eerste fase van het project waren ontmoet. Het Réseau Wallon de Lutte contre la Pauvreté (Waals netwerk voor armoedebestrijding) heeft bijgedragen tot de diversificatie van het panel door de deelname van verschillende "ervaringsgetuigen" te ondersteunen. Gezien de moeilijkheden bij de aanwerving van jongeren heeft het Möbiusteam de aanwervingsstrategie moeten herbekijken. Uiteindelijk deden twee klassen van de 4e middelbare school mee.
De moeilijkheden die zich tijdens de aanwervingsfase voordeden, dwongen het projectteam ertoe het vooropgestelde tijdschema aan te passen. Gezien de beperkingen van de schoolkalender en het feit dat de sessies tijdens de schooluren plaatsvonden, stelde het team aan het panel een systeem van dialoog in twee stappen voor, waarbij de jongeren zouden reageren op de bevindingen en analyses van de groep senioren. Het participatieproces werd dus opgesplitst tussen het seniorenpanel en het jongerenpanel, met verschillende bijeenkomsten als verbinding tussen de twee groepen.
Het Möbiusteam was zeer flexibel bij de organisatie van de bijeenkomsten. De planning omvatte een voorbereidende sessie in juni, twee openingssessies in september, acht thematische workshops in september, oktober en november en twee afsluitende sessies binnen het panel in november, gevolgd door een openbare feedback in december. Het projectteam zorgde voor een deskundige facilitatie die tegemoetkwam aan de behoeften van zowel jong als oud, die verschillende gevoeligheden aankaartte, ruimte liet voor expressie via diverse middelen en gericht op een brede uitwisseling en inbreng van alle aanwezigen. Het was van essentieel belang een veilig kader te scheppen waarin elke deelnemer zich aangesproken voelde zijn of haar ervaring te delen.
Het panel wilde werken rond vier thema's: digitaal, huisvesting, media en polarisatie van de samenleving. De thematische workshops werden ingeleid door een deskundige om de context en de specifieke aspecten van hun thema te situeren. Er werd gekozen voor de World Café-techniek om de bijeenkomsten te faciliteren om zoveel mogelijk interactie mogelijk te maken. Zowel binnen het oorspronkelijke panel als met de groep studenten bleek deze faciliteringstechniek tegemoet te komen aan de behoeften, terwijl elk thema vanuit vier verschillende invalshoeken kon worden benaderd: de eerste gespreksronde was gewijd aan negatieve levenservaringen, de tweede aan positieve levenservaringen, de derde aan de beschrijving van de ideale wereld, en tot slot ging de vierde en laatste discussieronde over de manieren om die te bereiken. De verschillende World Café-tafels werden elk gefaciliteerd door een ervaren moderator.
Het projectteam van Möbius zorgde voor een samenvatting van alle uitwisselingen in een document dat door het hele panel tijdens de slotbijeenkomst werd gevalideerd. Deze laatste sessie stelde de panelleden ook in staat om los te komen van de emotionele aspecten van hun individuele ervaringen en om de belangrijkste lessen die moeten worden getrokken om uitdagingen over de generaties heen aan te gaan. Er werden vier belangrijke lessen geformuleerd die volgens de deelnemers in de volgende politieke besluiten moeten worden verwerkt. De consultants van Möbius verwerkten deze lessen in het feedbackdocument en zorgden ook voor een aantrekkelijke opmaak van dit verslag.
Resultaten
De samenvatting van het dialoogproject werd eind december 2022 voorgesteld tijdens een openbaar feedbackmoment, in aanwezigheid van overheidsdiensten, politici, verenigingen en burgers. De vier lessen die door de deelnemers aan het einde van het traject werden geformuleerd, werden overgemaakt aan de vertegenwoordiger van minister Céline Tellier om de uitvoering van de 3e Waalse strategie voor duurzame ontwikkeling te verrijken.
