Begeleiding ontwikkeling en implementatie Vlaamse voedselstrategie

Möbius ondersteunde het departement Landbouw en Zeevisserij bij het ontwikkelen en implementeren van een duurzame voedselstrategie in Vlaanderen.

CASE_Logo_Landbouw Zeevisserij
Case_go4food_uitgelicht1

Het voedselsysteem in Vlaanderen staat onder grote druk door ecologische, economische en maatschappelijke factoren. De milieu- en klimaatimpact van onze voeding is hoog, ons voedingspatroon is niet evenwichtig, en het landbouwinkomen is laag. Bovendien is de verbinding tussen consument en producent grotendeels verbroken. Dat we ons systeem van voedselproductie en -consumptie moeten aanpassen aan deze dringende uitdagingen staat dan ook beschreven in verschillende beleidsdocumenten op Vlaams, Europees en internationaal niveau. 

Het regeerakkoord en de beleidsnota Landbouw en Zeevisserij hebben in 2022 het voedselthema op de agenda gezet. De Vlaamse Regering stelde zich toen als doel om een sterk en geïntegreerd Vlaams voedselbeleid te ontwikkelen, dat gezond, duurzaam, voldoende en veilig voedsel moet garanderen tegen een correcte prijs voor iedere schakel van de voedingsketen.  

We zijn heel blij dat we met Möbius in zee gingen. Zij zorgden voor de neutrale en professionele facilitatie die we zochten. Het complementaire team reikte handige tools aan, creëerde de juiste dynamiek in de workshops en bracht tevens waarde op inhoudelijk vlak. Ook onze stakeholders hadden er vertrouwen in dankzij de reputatie van Möbius.

Kris Roels Beleidsondersteuner Agentschap Landbouw en Zeevisserij

Strategische uitdaging: maatschappelijke dynamiek 

Voor de ontwikkeling van deze Go4Food-strategie in 2022 wilde het Agentschap Landbouw en Zeevisserij een duurzame maatschappelijke dynamiek op gang brengen eerder dan een eenmalig traject op te zetten dat eindigt met enkel een papieren visie. Het Agentschap schakelde Möbius in voor het begeleiden van een sterk participatief traject met als doel een gedragen strategie en concrete doelstellingen voor een geïntegreerd Vlaams voedselbeleid. 

Na het opstellen van deze Go4Food-strategie, klopte het Agentschap Landbouw en Zeevisserij in 2023 opnieuw aan bij Möbius voor het begeleiden van de implementatie ervan. Het Agentschap verwacht van Möbius begeleiding voor de trekkers van de voedseldeals. Dit zijn ambitieuze en impactvolle hefboomacties die op verschillende Go4Food-doelstellingen tegelijk werken.  Als bruggenbouwer moet Möbius instaan voor het samenbrengen van alle stakeholders en het begeleiden naar een gedeeld begrip van de voedseluitdagingen, haalbare werkpakketten en concrete acties binnen de voedseldeals. 

Case_voedselstrategie_go4food

 

Aanpak: op weg naar een duurzame voedselstrategie 

Om een strategie te ontwikkelen die inspeelt op de complexe uitdagingen en kansen binnen ons voedselsysteem, vertrokken we van een wetenschappelijk onderbouwde basisstrategie. Deze basis verfijnden we vervolgens tijdens een reeks workshops met diverse actoren uit het voedselsysteem. 

  1. Visievormingsworkshop: We begeleidden de voedselcoalitie, een groep nauw betrokken stakeholders uit onderwijs, onderzoek en sectorfederaties, bij het ontwikkelen van een gezamenlijke visie en concrete doelstellingen rond voedsel.  

  2. Exploraties: We organiseerden workshops per type actor (bijvoorbeeld wetenschappers en beleidsmakers) om doelstellingen te vertalen naar werkpaden en eerste acties.  

  3. Consolidatieworkshop: De resultaten uit de exploraties werden geconsolideerd, feedback werd verzameld, en dit leidde tot een aantal concrete voedseldeals. Naast de voedselcoalitie werd een bredere groep stakeholders betrokken via terugkoppeling en interactie met het Netwerk Voedselbeleid, het Platform voor Landbouw- en Voedingsonderzoek, en de Strategische Adviesraad voor Landbouw en Visserij.

Dit traject leidde tot Go4Food, de Vlaamse voedselstrategie die onder andere via voedselveranderaars, voedselwerven en voedseldeals in de praktijk wordt gebracht. 

 

Case_voedselstrategie_1

Case_voedselstrategie_2

 

Aanpak: samenwerking met stakeholders, essentieel voor succesvolle voedseldeals 

Voor de begeleiding van de voedseldeals, startte Möbius een nauwe samenwerking op met de relevante stakeholders. Als eerste voerden we verkennende gesprekken met de trekkers van elke deal. Op basis daarvan werkten we een voorstel van aanpak uit per deal, in nauwe afstemming met de opdrachtgevers bij het Agentschap. Hierbij vertrokken we van een vast stramien, maar hielden we ook flexibel rekening met de unieke kenmerken van elke voedseldeal.  

Voor elke deal voorzien we coaching van de trekkers, organiseren en faciliteren we werkgroepen, en zetten we bijeenkomsten op voor een bredere groep stakeholders. Daarnaast bieden we ook overkoepelende begeleiding door het organiseren van overleg over de deals heen, het faciliteren van intervisiemomenten en de ondersteuning bij het opstellen van documenten die relevant zijn voor alle deals, zoals voortgangsrapporten. 

 

Resultaten 

Op 29 november 2022 stelde de minister van Landbouw en Voeding de Go4Food-strategie en de 11 gedefinieerde voedseldeals voor op de eerste Vlaamse voedseltop. Met de Go4Food-strategie werd een solide basis gelegd voor een duurzamer en veerkrachtiger voedselsysteem in Vlaanderen, waarbij zowel de milieu-impact wordt verminderd als de economische en maatschappelijke weerbaarheid wordt versterkt. Op 2 december 2022 volgde een inhoudelijke voedselconferentie voor stakeholders in Brussel. Dit evenement markeerde de start van een gezamenlijke inspanning om de voedselstrategie te realiseren.  

Een grote en diverse groep geëngageerde stakeholders neemt sindsdien deel aan de verdere implementatie van de voedselstrategie in de verschillende voedseldeals om structurele oplossingen voor voedseluitdagingen in Vlaanderen te bieden. 

We zijn erg trots om deel uit te mogen maken van dit belangrijke traject. Het is geweldig om te kunnen bijdragen aan de ontwikkeling en uitvoering van een voedselstrategie die echt het verschil maakt in Vlaanderen. 

Case_go4food_uitgelicht2