Value based healthcare is gericht op het maximaliseren van de waarde van de zorg voor de patiënt en het reduceren van de zorgkosten. Hoe kunnen we deze principes toepassen in het oncologisch zorgtraject?
Benchmark over bezoek patiënt in dagziekenhuis
Möbius voerde een paar jaar geleden een grote benchmarkstudie uit bij 17 dagziekenhuizen. Met een meetformulier registreerden we gedurende twee weken per patiënt alle stappen in het proces.
Resultaten van analyse oncologisch zorgtraject
- De gemiddelde doorlooptijd voor een chemobehandeling bedraagt circa 5 uur.
- Gedurende meer dan de helft van deze doorlooptijd is de patiënt aan het wachten.
- Deze wachttijd zit voornamelijk aan het begin van het proces bij de bloedstaalanalyse, het opmaken van het voorschrift en de bereiding van de chemotherapie.
- De patiënten komen weinig gespreid aan op het dagziekenhuis. Dit zorgt vooral 's morgens voor een piek in de werklast op het dagziekenhuis, in de apotheek en op het labo.
- De wachttijd voor de patiënt is erg variabel en loopt snel op door een onvoorspelbaar proces.
- Hierdoor wordt een buffer gehanteerd en worden bedden niet optimaal benut.
Hoe kunnen we meer waarde toevoegen voor de patiënt en de efficiëntie verbeteren?
Na een grondige analyse van deze gegevens werden een aantal processtappen van het oncologisch zorgtraject in vraag gesteld. Wat als bijvoorbeeld de bloedafname en anamnese bij de patiënt thuis gebeuren? Volgens de geregistreerde meetgegevens zou de wachttijd voor de patiënt dalen en de efficiëntie verhogen.
Samen met betrokken zorgverleners tekenden we een aangepast zorgpad uit:
Dergelijk aangepast oncologisch zorgtraject brengt positieve gevolgen met zich mee voor zowel de patiënt als de zorgorganisatie:
- De wachttijd voor de patiënt in het dagziekenhuis vermindert.
- Het proces is beter voorspelbaar, waardoor de posities (bedden/zetels) efficiënter kunnen benut worden.
- De bereiding van de chemo kan op voorhand gebeuren. Hierdoor verhoogt de planbaarheid en kunnen bereidingen efficiënter gebeuren waardoor er minder verspilling is van dure cytostatica.
Digitalisering biedt nieuwe mogelijkheden
Meer en meer ziekenhuizen en zorgorganisaties zetten in op digitale ondersteuning van het transmurale zorgtraject voor oncologische patiënten. ('Symptom monitoring with patient-reported outcomes during routine cancer treatment: a randomized controlled trial' van E. Basch ea (2016)) Hierbij worden een aantal doelstellingen voorop gesteld:
- Bevorderen van communicatie en informatieoverdracht tussen de patiënt, de zorgverleners in de eerste lijn en het ziekenhuis
- Monitoren van outcome en patiëntenervaring en gerichte begeleiding en coaching van patiënten op basis van deze ervaring
- Monitoren van vitale parameters in de eerste en tweede lijn via een zelfde platform
- Stimuleren van therapietrouw
Tegelijkertijd beoogt men door de inzet van digitale technologie een aantal gezondheidseconomische effecten: daling van het aantal ongeplande opnames, verminderen van de ligduur in het ziekenhuis en daling van het aantal complicaties.
In België zijn al een aantal mooie voorbeelden gerealiseerd in samenwerking met technologiebedrijven. Ook de mobile health projecten van Minister De Block gaven een boost aan dit soort initiatieven.
De patiënt aan het stuur
Bij het verschuiven van zorg naar de thuissituatie of het inzetten van digitale ondersteuning blijft het belangrijk om steeds rekening te houden met de wensen van de patiënt. Uit een onderzoek van de Nederlandse Federatie van Kankerpatiënten onder 738 (ex-) kankerpatiënten blijkt dat 35% van de patiënten kiest voor behandeling in het ziekenhuis en 24% voor behandeling thuis. Voor 32% valt de keuze op een afwisselende behandeling: de ene keer in het ziekenhuis en de andere keer thuis.
Enkele take away messages
-
Betrek patiënt en medewerkers. Value based healthcare draait in eerste instantie rondom de patiënt. Luisteren alleen volstaat niet. De patiënt actief betrekken in verbetersessies of als klankbord is een goede praktijk. Individualisering van de verwachtingen van de patiënt is de toekomst. Dé patient bestaat niet meer.
-
Start en onderneem. Het is waar dat een beter financieringssysteem zorgt voor een betere incentivering van betrokken actoren. Maar je kan ook starten en zoeken naar een win-win. Een win voor patiënt en ziekenhuis. Durf te ondernemen. In de eerste plaats voor de patiënt. Value based healthcare is ondernemen.
-
Meet outcome en patiëntenervaring. Bouw je dashboard, meet, evalueer en verbeter stapsgewijs. Value based healthcare is meten.
