Zorgstrategie in een netwerk rondom de patiënt

Het Koningin Elisabeth Instituut (KEI) diende een zorgstrategisch plan op te maken op vraag van de overheid in het kader van de VIPA-financiering voor vernieuwbouwwerken.

KEI LOGO-990258-edited
KEI

Strategische uitdaging

Het Koningin Elisabeth Instituut (KEI) is een categoraal revalidatieziekenhuis, gelegen te Oostduinkerke.  Van 2010 tot en met 2018 werden grootse bouwwerken uitgevoerd in het KEI met het oog op een hoger patiëntencomfort, meer kwalitatieve zorg (uniforme indeling en compactheid van verpleegafdelingen, beperken van loopafstanden, huiselijke sfeer voor patiënten,…) en meer ruimte voor extra activiteiten zoals uitbreiding van consultaties en ambulante behandelingen, dagrevalidatie, rugschool, crea- en groepstherapie, terugkomdagen, educatieve sessies,… In het kader van de VIPA-financiering voor de vernieuwbouwwerken vroeg de overheid aan het KEI om een zorgstrategisch plan op te maken.

Het KEI bevindt zich net als andere actoren in het zorglandschap in een context van netwerkvorming, een sterke vergrijzing (en daarmee gepaard een stijgende vraag alsook een toenemende complexiteit van zorg- en revalidatienoden) en een groeiende aandacht voor ‘patient empowerment’. Het was des te meer van belang om de strategie voor de komende tien jaar uit te werken via consultatie van belangrijke stakeholdergroepen, zodat deze effectief kan worden verankerd in het speelveld waarbij de netwerkgedachte steeds meer ingang vindt en maximaal kan worden gerealiseerd in de komende jaren. In dit kader was er nood aan specialistische begeleiding en ondersteuning om alle stukken van de puzzel samen te brengen, de voortgang te bewaken en een consistent en helder strategisch document op te maken.

 

Möbius beschikte over de vereiste competenties om nuttige informatie te verzamelen, zowel intern als extern, en zeer snel het nodige inzicht te verkrijgen voor de opmaak van het zorgstrategisch plan (en dit binnen het kader dat wordt gehanteerd door de Vlaamse overheid). Steeds werden alle nodige inspanningen geleverd om de door ons gestelde tijdslimieten te respecteren, ook als de tijdsdruk erg hoog was. Het eindresultaat is een mooi uitgewerkt zorgstrategisch plan met een duidelijke visie, waarin de hoofdlijnen goed zichtbaar zijn en tegelijk rekening wordt gehouden met nuances en bepaalde klemtonen. Doordat de samenwerking met Möbius in het kader van de opdracht door de medewerkers als zeer aangenaam werd ervaren, werd in het KEI ook een positief klimaat gecreëerd. Kortom een zeer nuttige en geslaagde samenwerking!

Christiaan Decoster Voorzitter Raad van Bestuur

Aanpak

Möbius bood het KEI ondersteuning bij het opmaken van het zorgstrategisch plan, via een gestructureerd proces en met de betrokkenheid van de belangrijkste stakeholders. Een aantal belangrijke principes voor de opmaak van het zorgstategisch plan waren:

  1. In het kader van de netwerkvorming: komen tot een zorgstrategie in afstemming met / gedragen door de belangrijkste stakeholders;
  2. Vertrekken vanuit de vraag (concrete aanwezige en geraamde patiëntennoden);
  3. Centraal stellen van de individuele patiënt en diens persoonlijke situatie en noden.

In deze oefening werden tal van factoren in kaart gebracht:

  • Interne factoren: de geografische toegankelijkheid, de rol van het KEI in de zorgregio, de relevante invloedssfeer op vandaag, het leeftijdsprofiel en de pathologieën waarvoor patiënten in het KEI worden opgenomen, de huidige kwaliteit van de geboden zorg, de perceptie, tevredenheid en verwachtingen van patiënten die in het KEI verblijven alsook van sociale diensten van ziekenhuizen in heel Vlaanderen (als doorverwijzers), de mening en visie van artsen, directieleden en de Raad van Bestuur;
  • Externe factoren: het revalidatieaanbod in Vlaanderen, het fenomeen van tweede verblijven, de demografische evolutie (vergrijzing) in Vlaanderen en in de regio van het KEI, de geraamde benodigde ziekenhuiscapaciteit tegen 2025, de vorming van locoregionale netwerken en de nood aan specialisatie / supraregionale opdrachten, de mening en visie van experten buiten het KEI.

 

Desk research

In een exploratieve fase heeft Möbius heel wat bestaande documentatie en studies (jaarverslag, opnamecijfers, resultaten van de audit Zorginspectie en van eigen kwaliteitsmetingen, de KCE-studie naar de benodigde ziekenhuiscapaciteit in 2025 …) geanalyseerd.

 

Stakeholderbevraging

Vanuit de ruime ervaring van Möbius met het uitvoeren van bevragingen, werden in het kader van de netwerkvorming en het meenemen van het patiëntperspectief tal van stakeholderbevragingen uitgevoerd. Zo werden telefonisch verkennende diepte-interviews met doorverwijzers uitgevoerd om in kaart te brengen met welke belangrijke aspecten rekening diende te worden gehouden en werd vervolgens een kwantificering van de input voorzien aan de hand van een online enquête. Daarnaast heeft Möbius face to face interviews met patiënten georganiseerd om het patiëntperspectief mee te nemen. Ook werden gesprekken gevoerd met de directeurs van tal van ziekenhuizen en enkele andere zorginstellingen (woonzorgcentra, herstelverblijven …) om hun standpunt en visie mee in rekening te nemen. Möbius trad hierbij op als onafhankelijke en neutrale partij om de mening en visie van tal van actoren in het netwerk (ziekenhuisdirecteurs, beleid, arts-specialisten en professoren) te kennen en te consolideren.

 

SWOT

Op basis van alle input werd een SWOT-analyse gemaakt en werd de zorgstrategische richting bepaald in workshops met het artsenkader en de voltallige directie van het KEI. De strategische richting werd, na presentatie en validatie op de Raad van Bestuur, verder uitgewerkt via gesprekken en werksessies met betrokkenen van het KEI en gekozen netwerkpartners voor samenwerking. De resultaten van deze denkoefening werden geconcretiseerd in een gedetailleerd zorgstrategisch plan voor de komende tien jaar.

 

Resultaat

Het zorgstrategisch plan dat werd opgesteld omvat een duidelijke omschrijving van de missie, waarden, visie en strategische doelstellingen van het KEI, en de strategische doelstellingen werden verder geconcretiseerd in operationele doelstellingen. Er werd nagedacht over thema’s zoals de keuze van specifieke niches, regionale en supraregionale samenwerking, samenwerking met de eerstelijn, de interne organisatie ...

Er werd beslist om te werken met pathologiespecifieke biopsychosociale zorgprofielen, checklists met een set van (evidence based) indicatoren die door alle betrokken zorgverleners van het multidisciplinair team individueel worden ingevuld. Dit maakt een efficiënte uitwisseling van patiëntdata in multidisciplinaire vergaderingen mogelijk en resulteert in individuele (korte en lange termijn) doelstellingen, specifieke interventies per zorgverstrekker en een lange termijn zorgplanning … een uiterst doorgedreven vorm van segmentatie dus, om zo goed mogelijk in te spelen op de persoonlijke situatie, noden en wensen van de patiënt.

Op basis van een eerste behoeftenraming werd ook een kwantificering van het toekomstig aanbod opgemaakt en vertaald in capaciteitsnoden.