Op 24 april vond het congres 'Data en AI in de Overheid' plaats, georganiseerd door Heliview. Het evenement, dat gericht was op het verantwoord en praktisch gebruik van data en AI binnen de (semi-)overheid, trok enkele honderden professionals uit alle lagen van de publieke sector naar Den Haag-Nootdorp. Niels van Gunst, directeur van Möbius Nederland, blikt tevreden terug op het congres.
Inzichten en inspiratie
Tijdens het congres kregen deelnemers de gelegenheid om inzichten en inspiratie op te doen over hoe overheidsinstellingen datagedreven werken en artificiële intelligentie effectief kunnen inzetten om hun besluitvorming en bedrijfsprocessen te verbeteren. Het programma bestond uit keynotepresentaties, interactieve sessies en één-op-één-gesprekken met vertegenwoordigers van verschillende organisaties. "Het was een groot succes," vat Niels van Gunst het samen. Hij benadrukte de waarde van concrete toepassingen van AI voor de deelnemers.
Hoogtepunten van het congres
Onder de sprekers bevonden zich toonaangevende experts zoals Jasper Kars van het ministerie van BZK, die de impact van generatieve AI besprak, en Linda de Looper van de Koninklijke Luchtmacht, die inging op de digitalisering van het slagveld. Daarnaast deelde Clemens Esser van Hewlett Packard een aanpak voor de succesvolle implementatie van AI. Het congres bood ook tal van workshops, waaronder een door Robert Jansen en Antonet Lajqi van de Gemeente Rotterdam over het gebruik van gamification om datageletterdheid te vergroten. Deze workshops boden deelnemers de kans om praktische vaardigheden te ontwikkelen en direct toepasbare kennis op te doen.
Möbius als kennisleider in AI
Als kennisleider op het gebied van datagedreven werken in de overheid, kon Möbius niet ontbreken op ‘Data en AI in de Overheid’. Möbius deelde tijdens een presentatie zijn expertise over datagedreven werken en de integratie van data-analyse en AI-strategieën binnen overheidsinstellingen. Niels van Gunst, die als lid van de programmacommissie medeverantwoordelijk was voor de inhoud en de bewaking van de kwaliteit en diversiteit van het programma, gaf aan dat het belangrijk is om urgentie te creëren voor datagedreven werken en AI binnen organisaties.
“Veel overheidsorganisaties zijn nog zoekende: Wat kunnen we met AI en hoe pas je dit correct toe in lijn met wet- en regelgeving?" zei van Gunst. "Het was fijn om concrete toepassingen aan de deelnemers te kunnen toelichten. De toegenomen belangstelling voor AI is mede te danken aan de opkomst van generatieve AI en large language models (LLM’s), zoals ChatGPT, die diverse administratieve processen kunnen automatiseren. Dit vermindert repetitieve taken en creëert meer tijd voor betekenisvol werk."
Van Gunst vervolgde: “Een aanzienlijk voordeel van deze modellen is de snelle implementatietijd. In tegenstelling tot traditionele AI-methoden – die afhankelijk zijn van uitgebreide, gelabelde datasets – bieden vooraf getrainde LLM’s een efficiënte oplossing. Ze kunnen breed ingezet worden voor tekstverwerkingstoepassingen zoals het classificeren, anonimiseren, vertalen en samenvatten van documenten. Daarnaast kunnen ze gebruikt worden voor het automatisch beantwoorden van klachten, het genereren van rapporten en het ontwikkelen van aangepaste chatbots die de toegang tot interne documentatie vergemakkelijken.”
De directeur van Möbius benadrukte ook dat AI repeterende werkzaamheden en simpele basisvragen kan overnemen, waardoor meer maatwerk geleverd kan worden en de kans op menselijke fouten afneemt. “Het opzetten van een AI-architectuur die dataprivacy garandeert is tegenwoordig essentieel wanneer we AI willen toepassen binnen een overheidsorganisatie. Er zijn diverse veilige methoden beschikbaar voor het werken met AI. Neem bijvoorbeeld Microsoft Azure, dat LLM’s aanbiedt binnen een beveiligde omgeving, waarbij expliciet gegarandeerd wordt dat klantgegevens niet worden gebruikt voor het trainen van AI-systemen. Net als bij andere Microsoft-services, profiteren gebruikers van een optimale dataveiligheid. Voor organisaties die nog een stap verder willen gaan in het beschermen van hun data, biedt het inzetten van een lokale server om een LLM te hosten een uitstekende optie, waarbij data exclusief binnen de organisatie blijft.”
Praktische toepassingen en uitdagingen van AI
Tijdens het congres werd duidelijk dat het effectief inzetten van AI niet alleen om technologie draait, maar ook om een verandering in strategie, cultuur, processen en vaardigheden. Möbius helpt organisaties bij visievorming en het coachen van teams om datagedreven werken concreet toe te passen. Voorbeelden uit de praktijk, zoals de automatisering van het analyseproces rond meldingen bij een G4-gemeente en de verwerking van bezwaarschriften in een grote Belgische stad, illustreren hoe AI de efficiëntie en dienstverlening kan verbeteren.
Van Gunst legde verder uit: “Bij een G4-gemeente hebben we het analyseproces rond de afhandeling van meldingen geautomatiseerd. Elk jaar ontvangt deze gemeente meer dan 400.000 meldingen van burgers over uiteenlopende problemen in de openbare ruimte. Het handmatig analyseren was tijdrovend en leidde vaak tot onvolledige beoordelingen van de afhandeling van deze meldingen. De inzet van AI en LLM's leidde tot een aanzienlijke verhoging van de efficiëntie, betere inzichten in de afhandeling van meldingen en een meer geïnformeerde besluitvorming, om zo uiteindelijk de dienstverlening aan het publiek en de tevredenheid van burgers te verbeteren."
"Een ander mooi project is een opdracht voor een grote stad in België, waar we hebben geholpen de verwerking van de vele bezwaarschriften die binnenkomen op parkeerboetes grotendeels te automatiseren. Door een LLM te trainen op basis van historische interacties met burgers – met behulp van prompt engineering technieken om de antwoordstijl van het model te verfijnen – kan het LLM herkennen op welke bezwaarschriften een standaard bericht kan worden toegepast, zodat een medewerker enkel nog een laatste check hoeft te doen en het antwoord kan verzenden. Bovendien wordt een geavanceerd besturingssysteem ontwikkeld waarmee het LLM kan communiceren met externe databases voor het verifiëren van transacties en kentekens. Dit geïntegreerde systeem zal niet alleen de doorlooptijd voor het afhandelen van klachten aanzienlijk verkorten, maar ook de administratieve belasting voor de stad verminderen, wat leidt tot een efficiëntere en responsievere dienstverlening aan burgers."
"Het slim inzetten van data leidt tot meer gefundeerde inzichten en keuzes en ook tijdsbesparingen."
Niels Van Gunst - Directeur Möbius Nederland
Tevreden partner
En zo kunnen we, als strategisch partner van 'Data en AI in de Overheid', tevreden terugblikken op een geslaagde editie waarin niet alleen kennisdeling, maar ook samenwerking en innovatie binnen de publieke sector vooropstonden.
