Hoe kan je als organisatie kan navigeren in tijden van disruptie, en hoe bouwen we samen aan een betere samenleving?
Bij Möbius verdiepen we ons in de transities en disrupties van deze tijd, en wat deze betekenen voor onze (en andere) organisaties. Onlangs zaten we samen om te luisteren naar de lezing van Jan Rotmans, professor transitiekunde, over zijn boek "Omarm de chaos"i.
Hieronder de voornaamste kerninzichten uit de lezing die de veerkracht van jouw organisatie kan verhogen.
Frequentere disrupties
De disrupties zullen steeds frequenter plaatsvinden. Ze negeren en er niet op anticiperen, is geen goede strategie. We moeten ons verhouden tot de onzekerheid die ze met zich meebrengen.
Bijsturen
De "command and control" managementstrategie is niet effectief in tijden van disruptie. Deze strategie gaat uit van een wereldbeeld van stabiliteit, continuïteit en voorspelbaarheid en deze aanname is niet meer correct. We hebben een strategie nodig waarbij beslissingen genomen kunnen worden op basis van beperkte informatie, waarbij we het effect van deze beslissing opvolgen en op basis daarvan de koers voortdurend bijsturen. We moeten leren fouten maken, die fouten aan onszelf en anderen durven toegeven en vervolgens uit die fouten leren. In verbinding met anderen al doende leren en al lerende doen, zo gaan we samen vooruit.
Bewuste redundantie
Efficiëntie en effectiviteit als voornaamste parameters van organisatie en procesdesign zorgen voor kwetsbaarheid in tijden van disruptie. Bewuste redundantie is nodig om onverwachte schokken op te vangen en veerkrachtig te zijn.
Mensen maken het verschil
Transitie brengt naast chaos en onzekerheid ook opportuniteiten met zich mee. In tijden van chaos kunnen mensen het verschil maken. Onze instellingen zijn kwetsbaar. Corona heeft ons duidelijk gemaakt hoe, in tijden van crisis, verankerde gewoonten en manieren van organiseren ineens wel anders kunnen. Enkele mensen, met kleine interventies, op het juiste moment, kunnen grote impact hebben.
Machteloosheid is een illusie
Als individu en als organisatie moeten we niet in de valkuil trappen van de illusie van machteloosheid. In elke transitie zijn het individuen die een kettingreactie veroorzaken. Denk maar aan Roger Cox, de advocaat die succesvol tegen de Nederlandse staat procedeerde over haar ontoereikende klimaatbeleid en in 2021 door Time magazine tot de 100 meest invloedrijke mensen ter wereld werd gerekend. Laten we niet in de valkuil trappen van “Ja, maar…”. De tijd van excuses om niet in actie te schieten is voorbij.
Transitie is ook een persoonlijk proces
De transitie die we doorgaan is niet alleen een technologische kwestie of een beleidskwestie. In essentie gaat het om een persoonlijke transitie en gedragsverandering.
Verschillende rollen
In elke transitie zijn er verschillende rollen nodig: koplopers, verbinders, slopers en kantelaars. Iedereen kan vanuit passie en energie bijdragen aan de transitie.
Het is niet de criticus die ertoe doet; niet degene die ons erop wijst waarom de sterke man struikelt, of wat de man van de daad beter had kunnen doen. De eer komt toe aan de man die daadwerkelijk in de arena staat, wiens gezicht besmeurd is met stof, zweet en bloed; die zich kranig weert; die fouten maakt, die keer op keer tekortschiet … die, als het meezit, uiteindelijk de triomf van een grootse prestatie kent, en als het tegenzit, en hij faalt, in elk geval faalt terwijl hij grote moed heeft getoond.
